zondag 26 december 2010

032 Terugblik en Samenvatting

Algemene Indruk
We zijn door zuidelijk Afrika getrokken zoals in het eerste hoofdstuk aangegeven Malawi, Zambia, Botswana, Namibië en Zuid Afrika. Wat ons is opgevallen is dat Malawi en Zambia naar ons gevoel echt Afrika is.
Je bent er als blanke in een heel kleine minderheid, de stad bruist, het gelach klinkt. Tijdens de vele conversaties worden de handen steeds geschud en wordt er gelachen. Heerlijk zo extrovert als de Afrikaan is. In Malawi hebben we het ziekenhuis van Saskia gezien en The Hunger Project Zomba. Verder waren de hoogtepunten voor ons de wandeling op het Nyika plateau, de parken met de vele vogels en de driedaagse tocht op het meer van Malawi. In Zambia is het het zuid Luangwa park en de Victoria Falls. Malawi sloten we af aan het meer van Malawi met het Festival of the Stars bij Salima.

De tweede helft in Namibië en Zuid Afrika is anders. Met misschien Botswana als een overgang maar we waren daar maar vijf dagen. In deze landen hadden wij vaak het gevoel: zijn we in Afrika? Vaak voel je de meerderheid om je heen als blank, het hele straat beeld is anders, niet Afrikaans maar compleet Westers. Verder was de natuur geweldig. De leegte van het landschap, de droogte, daardoor de kale grond. We hebben genoten. Het was een echte natuurvakantie, meer dan we in Afrika gewend zijn. Wellicht was de drie weekse tocht met tent op het dak van onze 4WD wel de mooiste van de hele reis; al is vergelijken moeilijk. Wat een natuur heeft Namibië.
Na Namibië waren we in Zuid Afrika in Upington en vervolgens bij onze zwager broer en schoonzuster Connie en Eeuwoud in Kaapstad.

De hoofdstukken 7 en 8 respectievelijk over de vogels van Malawi en een artikel dat Paul bij thuiskomst schreef: "Permaculture, educational farm in Lukwe Malawi" zijn zeer de moeite waard om terug te bladeren. Ze gaven ons een speciale extra ook gedurende de rest van onze tocht.

We hebben deze 82 dagen weer enorm genoten en het was zeer relaxed. We zijn steeds weer blij hoe spanningsloos we met elkaar optrekken. Dat uit zich onder andere in dat we steeds heel goed slapen op de verschillende plekken. Geer wat beter in de bussen, daar went Kees nog steeds niet aan. Ook hebben we ons nooit bedreigd gevoeld gedurende de gehele tocht. Het is safe denken we. Het enige dat je niet moet doen is ’s avonds laat in achteraf steegjes gaan lopen, want het feit dat je blank bent betekend dat je aanzienlijk rijker bent dan verreweg de meesten daar. Maar ja dat is in Amsterdam ook niet verstandig.

De landen die we bezochten in cijfers
Op basis van het Amerikaanse Population Reference Bureau uit Washington heb ik een overzicht gemaakt van enkele statistieken. Het meeste spreekt voor zichzelf en enkele licht ik hier toe:
De zuigelingensterfte: dit is het aantal baby’s dat in het eerste levensjaar sterft van de 1000 die levend geboren zijn. Het is een maat voor de honger die in landen nog aanwezig is en de kinderen sterven door gebrek aan voedsel en daarmee gerelateerde zaken. Bij 50 en lager is honger geen hoofd doodsoorzaak meer.
De vruchtbaarheid per vrouw en het percentage van de bevolking 15 en jonger geeft weer dat het land qua bevolking enorm groeit en dat daar in de toekomst ook allemaal werk voor gevonden moet worden.
De Aids/HIV percentages zijn de geschatte percentage van de volwassen bevolking tussen de 15 en 49 jaar.

Enkele basis gegevens van de landen die we bezochten

--------------------------------------- Malawi - Zambia - Botswana - Namibië - Z.Afrika ----- NL -
Aant. inwoners in mln. -------- 15,4 ------- 13,3 -------- 1,8 ------------- 2,2 -------- 49,9 ----- 16,6
Oppervlakte in 1000km² ------- 118 -------- 753 -------- 600 ------------ 824 ------ 1.221 ----- 36,6
Aant. Inwoners/km² ------------- 130 ---------- 18 ----------- 3 ---------------- 3 ---------- 41 ------ 454

Gezondheid
Zuigelingen sterfte/1000 -------- 80 ---------- 70 ---------- 48 --------------- 35 ---------- 46 ------- 3,8
Vruchtbaarheid aant.kd/vr ----- 6,0 --------- 6,2 --------- 3,2 -------------- 3,4 --------- 2,2 ------ 1,7
Levensverw. bij geboorte ------- 49 ---------- 42 ---------- 55 --------------- 61 ---------- 55 -------- 80

HIV/Aids
Mannen in % --------------------- 10,2 ------- 12,4 ------- 18,9 ------------- 12,2 -------- 14,4 ---- 0,3
Vrouwen in % -------------------- 13,5 ------- 18,0 ------- 28,9 ------------- 18,6 -------- 21,8 ---- 0,1

Bevolkingsopbouw
% inwoners <15 ------------------ 46 ---------- 46 ---------- 33 --------------- 38 ----------- 31 ------ 18
% inwoners 65+ ------------------- 3 ------------ 3 ------------ 5 ----------------- 4 ------------- 5 ------ 15

Economie
Inkomen/hoofdbev. in $ ------ 830 ------- 1.230 ----- 13.100 --------- 6.270 ----- 9.780 --- 41.670
bron PRB Washington

Volgens PRB en National Geographic januari 2011 gaat de wereldbevolking in 2011 voorbij de 7 miljard. Sub-Sahara Afrika heeft de sterkste groei, zij groeit van 685 mln. inwoners in 2010 naar 1207 in 2025, een groei van 2,4 % per jaar. Ons inziens wordt deze enorme groei mede veroorzaakt door de grote armoede en honger in Sub-Sahara Afrika.

Waar trokken wij doorheen
Eerst door Malawi het werd onze meest oostelijke en noordelijke deel van onze tocht. De meest oostelijke plaats was Mulange op de grens met Mozambique ter hoogte van Blantyre op 35° 30’ oosterlengte en 16° 01’ zuiderbreedte. De meest noordelijke plaats was Chilumba waar we aanboord gingen van de ferry over Lake Malawi, 34° 15’ oosterlengte en 10° 26’ zuiderbreedte.

We huurden een auto met chauffeur voor de eerste zes dagen, we kampeerden in Malawi vijf nachten, sliepen drie nachten op de ferry en de rest (15 nachten) in hostels etc. Dit gedeelte van onze reis deden we samen met Wouda, Paul, Barbera en Saskia in verschillende samenstellingen. Na de eerste zes dagen verplaatsten we ons via openbaar vervoer, de bus in hoofdzaak.

Vervolgens Zambia waar we (Kees, Geer en Saskia) drie nachten in tenten sliepen een nacht in een zeer luxe lodge en de overige 6 nachten in hostels (Saskia meestal in tent).

In Botswana waren we het korst aanwezig, vijf nachten. Geheel geconcentreerd in de Okavango Delta vier nachten in lodge's en een nacht op de camping. Wat een natuur die Okavango Delta.

Van 2 november tot 2 december verbleven we in Namibië precies dertig dagen. Saskia vertrok op 6 november vanuit Windhoek naar huis. In Namibië lag ook de meest westelijke stad van onze tocht: Henties Bay juist boven Swakopmund op 14°16´ oosterlengte en 22° 07´ zuiderbreedte. In Namibië hadden we 22 dagen de 4WD ter beschikking en sliepen 21 nachten in de tent op het dak van de 4WD, 2 nachten in een lodge bij de Okavango River, twee nachten in de bus en 5 nachten in twee hostels in Windhoek.

Tot slot Zuid Afrika: daar sliepen we 4 nachten in hotels, een nacht in de bus en 8 nachten bij Connie en Eeuwoud in Hout Bay. Kaapstad en omgeving vonden we geweldig, veel wind en veel gezien en erg gezellig. Het meest zuidelijke puntje van onze tocht lag daar bij Kaap de Goede Hoop op 18°30’ oosterlengte en 34°21’ zuiderbreedte.

We zijn onderweg geweest van 24 september tot 15 december een totaal van 83 dagen of beter 82 nachten niet thuis. Deze 82 nachten brachten alsvolgt door 33 in hostels, 5 in luxe lodge's, 28 in tenten zowel onze eigen als in de tent op de 4WD, 3 op de ferry, 3 in de bus, 2 in de lucht en 8 bij Connie en Eeuwoud.

Het openbaar vervoer
Ook in Afrika is het Openbaar vervoer inmiddels veel beter ontwikkeld dan in het verleden.
In Malawi en Zambia rijden de grote bussen steeds meer op tijd op de lange routes naar de grotere steden dat in tegenstelling tot vroeger waarbij de bus pas vertrok als die vol was. Wel nemen de bussen meer mensen mee dan stoelen aanwezig zijn dus er wordt heel wat gestaan.
In Botswana, Namibië en Zuid Afrika rijden de bussen perfect op tijd en nemen niet meer mensen mee dan stoelen. Voor de lange afstanden is stoel reservering gebruikelijk.
Zo reisden we in Malawi vanuit Lilongwe naar Mzuzu en later van Nkhotakota naar Lilongwe terug.
In Zambia gingen we van Chipata via Lusaka naar Livingstone, de Victoria Falls.
In Botswana van Maun naar Bagani in de Caprivi-strip.
Tot slot reisde we in Namibië en Zuid Afrika met InterCap van Bagani naar Windhoek, vervolgens van Windhoek naar Upington en dan weer van Upington naar Kaapstad. Steeds werd er prima gereden en goed op tijd op al deze afstanden.
Wel is het moeilijk om bij de parken enz. te komen dan is de bushtaxi een uitkomst. Wel zit je soms met 24 mensen in een Volkswagen busje van 9 personen Maar ook dat heeft zijn charme contact met de mede reizigers is vaak prima en soms helpen ze enorm om een chauffeur om te praten om een klein omweggetje te maken.

031 Kaapstad maandag 6 tot dinsdag 14 december

Maandagmorgen 6 december komen we met de bus vanuit Upington in Kaapstad aan. De bus heeft er veertien uur over gedaan.

We zijn een dikke week bij Eeuwoud en Connie in Kaapstad (Houtbaai).Lang niet gezien en zeker niet zo uitvoerig. We doen met z’n vieren dingen of ieder voor zich, eten en praten samen en dat maakt dat we elkaar beter leren kennen dan we deden, tot ieders genoegen.
In die week bezoeken we vooral Kaapstad en omstreken. Kaapstad is een moderne, westerse stad en bij alles wat we bezoeken valt op hoe goed opgezet en onderhouden de stad en de regio is.
Schoon en verzorgd en daarnaast zijn er de townships waar je langsrijdt. Dat blijft een spanningsveld.
Tijdens zeven van de acht dagen is er de hele of een gedeelte van de dag harde wind. Dat Kaapstad “Windy City” wordt genoemd, vinden we geheel niet vreemd. Wat een storm, wat kan de wind blazen.
Hieronder de diverse activiteiten die we ondernemen.

1. Bus tour: kust-route, stadion
Een van de eerste dagen gaan we met een rode dubbeldekker toerbus – de blauwe lijn – naar Kaapstad en helemaal om de stad en de Tafelberg heen. Dat is een aanrader, je ziet de stad en de uitzichten dan heel uitvoerig. We stappen in de stad uit, gaan naar de toeristen informatie, lopen door het stadscentrum, nemen een koffie op de Green Market , lezen verder in de gids van Kaapstad en zetten min of meer de plannen voor de volgende dagen op een rij. Tegen half vier gaan we verder met de blauwe lijn en rijden via de andere zijde van de Tafelberg terug naar Houtbaai


uitzicht langs de kust


stadion


de Tafelberg

2. Musea en Galerietjes / Gift shops.
Kaapstad heeft een aantal heel goed onderhouden musea, waarvan we er enkele bezoeken. Ook sommige gift hops hebben goede waar en hebben vaak een museu- achtig afdelingetje waar het leuk kijken is. Deze bevinden zich zoals wij het hebben gezien in de binnenstad rond Green Market en bij het “Waterfront”. Hier maken we enkele opmerkingen bij de belangrijkste musea die we bezochten.

Het “District Six Museum” geeft een beeld van het genoemde district 6 zoals het was voor 1952, de start van de apartheid. Het was het bruisende hart van de stad, vergelijk de Jordaan. Waar alle rassen met kleurlingen in de meerderheid door elkaar wonen en waar het gewone leven wordt weergegeven door de oude foto’s, de slager, da kapper, de winkel voor het verstellen van kleding, enz, enz. Met veel terrasjes gewoon heel gezellig zonder spanningen; men accepteert elkaar. Kort na de invoering van de apartheid wil men van dit stadsdeel af. Het wordt geheel plat gebuldozerd. De bewoners worden standaard huizen aangeboden in de Flate Plane. Tevens wilde men de stad een moderne opzet geven, Le Corbusier had het stadsplan gemaakt. Met steun van de Group Areas Act van 1950 werd het district tot wit gebied verklaard. De bevolking is naar de town ships verbannen. Het wrange is dat het district nu een gat in de stad is; er is nooit iets mee gedaan. Door de protesten nog steeds van de vroegere bewoners is dit museum na de apartheid ontwikkeld in een oude kerk. Wij vinden het imposant.


District six museum


een huis zoals het in district six was


een van de borden voor gescheiden ontwikkeling

In het “South Africa Museum and Planetarium” zien we de permanente tentoonstelling “the Power of Rock Art”. Heel goed opgezet geeft het de cultuur van duizenden jaren geleden weer. Zoals we bij Twyfelfontein ook gezien hebben. Hier zijn een aantal bijzonder goed bewaarde rotstekeningen van de Oostkaap. Een aanrader. Tussen al het moois ontdekken we een meer dan mansgrote foto van de Dancing Kudu die we in Twyfelfontein gezien hebben. Duidelijk wordt ook dat de oudste rock-art ge vonden is in een grot in de Oostkaap. Het is gedateerd op 95.000 tot 80.000 jaar oud. Vergelijk het oudste gevonden in Europa op 32.000 jaar en in Noord-Amerika op ca 10.000 jaar. Ook laat het museum zien waar in Afrika allemaal rock-art wordt gevonden en dat is eigenlijk op allerlei plekken ten zuiden van de Sahara. Mooi goed opgezet.



In het “Slave Lodge” (het op een na oudste gebouw in Kaapstad) zien we de geschiedenis van de slavernij ontwikkeling in Zuid-Afrika. Hoe de slaven uit Oost Afrika en Madagaskar enerzijds worden aangevoerd en vanuit India via Jakarta Indonesië. De inheemse bevolking mocht aanvankelijk niet als slaaf worden geworven, de VOC hoopte met hen handel te ontwikkelen. Het Museum is in het oude slaven handels centrum in de 17de eeuw waren er meer slaven dan blanken in de Kaapstad. De slaven werden als hulpen gebruikt zowel op de wijnplantages als voor het huishouden en voor de bewerking van de “Company Garden" van de VOC”.
In een deel van het museum is er ook een fototentoonstelling van de geschiedenis van Nelson Mandela, waar we nog te weinig tijd voor hebben. Een van de mooiste delen is een interview met Mandela waarin hij de noodzaak om geweld te gebruiken aangeeft. Goed om dat weer te horen. Evenals de intocht van Mandela met vrouw Winnie in het stadion in 1992 na zijn vrijlating. Dit is haast nog indrukwekkender dan Robbeneiland.

3. De stad zelf
We lopen verschillende malen door de stad: het Waterfront, de Green, de Company Garden. Flink wat mooie gebouwen uit de vorige eeuw. Lekker koffiedrinken, mensen kijken, de stad opslurpen, heerlijk.




Waterfront


Green Market




Gebouwen op de Green Market

We brengen een bezoek aan de St George Cathedral waar Desmond Tutu al die jarenlang het apartheidsbeleid heeft bekritiseerd. Vanuit deze kerk werden de vreedzame marsen gehouden. Desmond Tutu heeft zich door Ghandi laten inspireren. We zijn ervan onder de indruk


St George Cathedral


poster St George Cathedral

4. Robben Eiland
We kennen de geschiedenis van Robben Eiland. Nu maken we het nog een keer helemaal mee. Zien de gebouwen en de cellen. En zien de leemkuil waar Mandela en medegevangenen in de brandende zon moesten werken. En hier werd tussendoor in het geheim de hele toekomst van Afrika uitgezet. En er werd aan elkaar lesgegeven; men noemde het “Robben Eiland Universiteit”. Ongelofelijk dat dat lukte en je dat 26 jaar volhoudt zonder dat je moreel kapot gaat. Veel mensen hebben het ook niet gered horen we van de gids, die zelf een gevangene is geweest.




leemgroeve


de cel van Mandela


Tijdens een rondrit op het eiland zien we een mooie schildpad


op de terugweg van Robbeneiland een prachtig zeilschip langszij. De Tafelberg en de Lion’s Head op de achtergrond

5.De wijngebieden van Kaapstad.
Met Connie en Eeuwoud bezoeken we verschillende wijnlandgoederen
In Franschhoek proeven we wijn in Chamonix , lunchen we in Grand Provence en sluiten af in Haute Cabrière.

Op zondag halen we zoon Joris en Heather op in Stellenbosch om samen met hen te gaan lunchen in Vergenoegd.Dit wijnhuis is al gestart in 1713. Ten behoeven van de slakken bestrijding heeft men eenden en ganzen die regelmatig in de wijngaarden worden losgelaten en die de slakken eten. De beesten weten precies waar ze de vorige dag zijn gestopt en beginnen daar weer heftig te zoeken.


bij Joris en Heather thuis


het landgoed Vergenoegd


familiefoto tijdens de lunch in Vergenoegd


ganzen

En de laatste dag in Kaapstad lunchen we in Groot Constantia. Het oudste wijnhuis aan de Oostzijde van de Tafelberg. Ook hier een goed overzicht hoe een en ander is gestart en van familie naar familie over is gegaan. Inclusief de afsplitsing van klein Constantia.
We hebben het goed en gezellig.

6. Tafelberg
Met z’n tweeën gaan we maandagmorgen de Tafelberg op met de kabelbaan en we lopen terug.


Kees stelt de hoogtemeter bij voordat we de 700 meter omhoog gaan

Vaak is er teveel wind en gaat de kabelbaan niet. En vaak is de top helemaal in de mist, het “Tafelkleed”. Wij hebben geluk de kabelbaan draait; de capaciteit is ca 800 gasten per uur. De baan brengt ons 700 meter omhoog naar 1076 meter. We lopen boven op de berg naar de verschillende uitzichtpunten om de stad te bekijken en de baai enz. Het zijn een hele mooie uitzichten. Na ruim een uur rondlopen zien we de wolken aankomen. Als we dat zien gaan we maar gauw aan de afdaling die een uur of twee zal duren beginnen. Het is de “Plattekop Gorge” die we lopen. Er is nog een zwaardere route, maar wij houden het hierbij. Het is een niet te onderschatten tocht naar beneden. We klauteren de steile berg af. En het eerste uur geheel in de mist. En dan de wind, die giert. We moeten uitkijken niet van de berg geblazen te worden. Het is een prachtige tocht.


uitzicht vanaf de Tafelberg


Vaak is de top niet te zien. Men noemt dat het “tafelkleed”



Als we lager komen, lopen we weer onder de wolken uit:




ook hier weer de prachtige flora

7. Cape Point
Een van de “musts” in Kaapstad is een tocht naar Cape Point, de punt waar de schepen niet langer zuidwaarts voeren maar weer oost gingen varen op weg naar Indië. Afrika was gerond. De tocht zelf naar en van Cape Point is ook mooi. We gaan langs de oostkant heen, via o.a. Simons Town en Fischhoek. En terug rijden we langs de westkust.




onderweg de kust bij Simon’s Town


idem


het Fynbos onderweg naar Cape Point, vele kleuren o.a. geel



Bij Cape Point gekomen, klimmen we de top op en hebben er een prachtig uitzicht. We kunnen ons voorstellen hoe de relatief kleine schepen het hier zwaar gehad hebben, omdat het er vaak erg hard waait. Stel je voor, zeggen we tegen elkaar, dat je na de hele tocht vanuit Nederland hier alsnog te pletter slaat!
Het gehele gebied is een natuurpark geworden met bijzonder mooie begroeien het zgn Fijnbos. Relatief korte planten met fijn bladeren die heel goed tegen de wind en het zouten water kunnen. De bloemen hebben soms het model van een flessenrager




Cape Point


de vuurtoren


Kaap De Goede Hoop


Kaap De Goede Hoop van dichtbij


op de terugweg wordt langs de kust gesurft

8. Houtbaai zelf
Het dorp Houtbaai ligt aan de ZW kant van Kaapstad, een half uurtje rijden.
‘s Morgens vroeg wandelen we een aantal keren met Connie heerlijk langs het strand, lekker doorstappen.
We maken een paar flinke stormen mee. De wind valt van de bergen en veroorzaakt spectaculair opspatten van het water. Het huis van Connie en Eeuwoud ligt in de schaduw van de berg, waardoor het bij hen relatief wat minder hard waait.


de prachtige Houtbaai


Houtbaai komt weer in zicht oop de terugweg van Cape Point


Houtbaai bij storm




Houtbaai met laaghangende wolken op een stormachtige dag

En in Houtbaai zien we hoe helikopters water ophalen om een brand in de bergen te blussen. Er zijn veel branden: het is erg droog en een weggegooid bierflesje kan dan al brand veroorzaken.



9. Theaterbezoek
In het theater in Camp Bay zien we een opvoering van de musical Evira. Heerlijk avondje uit.

10. Kirstenbosch Botanical Garden
We bezoeken de botanische tuin van Kaapstad. Heel mooi, heel goed onderhouden. Een groot plezier om hier een paar uur rond te wandelen. De delen van de tuin zijn per planten familie opgedeeld. Ook hier een stukje geologie die verklaard waarom bepaalde planten op bepaald e plaatsen groeien. Men heeft hier en daar stukjes ander Zuid-Afrika nagemaakt.


de cactustuin


Protea, dé bloem van Zuid-Afrika




Agapanthus met op de achtergrond de Tafelberg; steeds en prachtige achtergrond voor prachtige bloemen



Aan het eind van de week kijken we terug op een heerlijke week. Totaal anders dan de rest van de tocht. Nu weer in de bewoonde wereld. Maar we vermaken ons zeer en hebben het erg gezellig met elkaar.
Voldaan gaan we dinsdagavond om 10 uur ‘s avonds naar de luchthaven om een uur ‘s nachts met de KLM rechtstreeks naar Schiphol te vliegen.
Om drie uur worden we door Barbera in Maastricht opgehaald.
Terug van ruim twee en een halve maand weg geweest.